De Kruisberg-gevangenis. Foto: PR
De Kruisberg-gevangenis. Foto: PR

Silvoldenaren op de fiets naar de gevangenis

Maatschappij

SILVOLDE – In deze tijd van het jaar wordt er aandacht besteed aan de moord op 46 Nederlanders op een akker aan het Rademakersbroek bij Varsseveld. Op 2 maart 1945, in de laatste dagen voor de bevrijding van de Achterhoek, rond 8 uur ‘s ochtends werden de 46 vermeende verzetsmensen gefusilleerd door Duitse soldaten. Het waren mannen afkomstig uit heel Nederland, die vanwege verzetsdaden waren opgepakt en opgesloten in gevangenis De Kruisberg in Doetinchem. De Duitsers noemden hen Todeskandidaten. De jongste was 18, de oudste 65 jaar. Het drama was een represaille voor het vlakbij ombrengen van vier Duitse militairen door verzetsgroep De Bark. Ten tijde van die tragedie zaten ook drie Silvoldenaren gevangen in De Kruisberg.

Door Marcel van Berkum

Verrader slaapt niet
Wat was de aanleiding voor het gevangen zetten van de drie Silvoldse mannen? We zouden het nu een futiliteit noemen, maar het was een andere, angstige, tijd en een vertrouwelijke opmerking kon leiden tot arrestatie. Er waren ook Nederlanders, die heulden met de vijand. Op 21 februari 1945 bespraken in de kapsalon van Gerrit Gries aan de Ulftseweg de klanten de oorlogssituatie en de bezetters kwamen er niet goed vanaf. Er luisterde waarschijnlijk een foute klant mee en de NSB kreeg de inhoud van het gesprek te horen. Silvoldenaren Jan Albers en Gerrit Breukelaar, die in de kapperszaak aanwezig waren, werden opgepakt evenals kapper Gerrrit Gries. Ze moesten op de fiets naar Doetinchem, gevolgd door twee NSB-ers. Daar werden ze in gevangenis De Kruisberg opgesloten en verhoord. Nadat het drama bij het Rademakersbroek in de omgeving bekend werd hebben familie en vrienden doodsangsten uitgestaan over het lot van hun dierbaren. Gelukkig keerden zij op 10 maart gezond en wel terug in het dorp.

Het verhaal is afkomstig uit de publicatie Daor he’j ze an!, die over de bevrijding van Silvolde in 2020 is uitgegeven op initiatief van Silvolds Belang. In Bibliotheek Terborg is van 3 april tot 6 mei de tentoonstelling Geef de namen een gezicht over Rademakersbroek te bekijken.

de46vanhetrademakersbroek.nl